Sáng 25/6, Lễ khởi công Dự án đầu tư xây dựng đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội diễn ra tại 4 điểm trên địa bàn thành phố Hà Nội và hai điểm tại tỉnh Hưng Yên và tỉnh Bắc Ninh. Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội được khởi công sáng nay cùng lúc với Dự án xây dựng công trình đường bộ cao tốc Cao Lãnh - An Hữu (giai đoạn 1). Đây là hai dự án công trình giao thông trọng điểm quốc gia được khởi công cùng giờ, cùng ngày và cùng hướng đến mục tiêu đưa vào vận hành vào năm 2027.
Dự lễ khởi công dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô có Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính; Dự lễ khởi công dự án đường bộ cao tốc Cao Lãnh - An Hữu ở điểm cầu tỉnh Đồng Tháp có Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Lưu Quang.
Chủ trì lễ khởi công dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô tại Thủ đô Hà Nội có các đồng chí: Ủy viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành ủy, Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội Đinh Tiến Dũng; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh dự tại điểm cầu huyện Hoài Đức, thành phố Hà Nội.
Dự tại điểm cầu huyện Thanh Oai có các đồng chí: Nguyễn Thị Tuyến, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; Phùng Thị Hồng Hà, Ủy viên Ban Thường vụ, Phó Chủ tịch Thường trực HĐND Thành phố.
Dự tại điểm cầu huyện Thường Tín có các đồng chí: Nguyễn Ngọc Tuấn, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND Thành phố, Phó Trưởng đoàn đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội, cùng các đồng chí Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy: Nguyễn Lan Hương, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam Thành phố; Hoàng Trọng Quyết, Chủ nhiệm Ủy ban Kiểm tra Thành ủy.
Dự tại điểm cầu huyện Sóc Sơn có các đồng chí: Nguyễn Văn Phong, Phó Bí thư Thành ủy; Nguyễn Doãn Toản, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Trưởng ban Tuyên giáo Thành ủy; Phạm Quí Tiên, Phó Chủ tịch HĐND Thành phố; Vũ Thu Hà, Phó Chủ tịch UBND Thành phố.
Dự án đầu tư xây dựng tuyến đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô Hà Nội, vành đai liên vùng kinh tế trọng điểm Vùng Thủ đô Hà Nội, kết nối Thủ đô Hà Nội với tỉnh Hưng Yên, tỉnh Bắc Ninh và các địa phương khác trong vùng. Dự án có tổng chiều dài khoảng 112,8 km, đi qua địa bàn 3 tỉnh, thành phố (Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh); Tổng khối lượng giải phóng mặt bằng khoảng 1.386ha, trên tuyến xây dựng 3 cầu lớn vượt sông Hồng, sông Đuống và 8 nút giao khác mức. Tổng mức đầu tư dự án là 85.813 tỷ đồng, trong đó, ngân sách Trung ương là 28.173 tỷ đồng, ngân sách địa phương 28.193 tỷ đồng, vốn Nhà đầu tư BOT là 29.447 tỷ đồng.
Dự án được chia thành 7 dự án thành phần, vận hành độc lập với tổng diện tích thu hồi, GPMB khoảng 1.386,313ha, tổng mức đầu tư 85.813 tỷ đồng, bao gồm: 03 dự án thành phần thực hiện bồi thường, hỗ trợ tái định cư trên địa bàn của từng tỉnh, thành phố bằng vốn đầu tư công; 03 dự án thành phần đầu tư xây dựng đường song hành trên địa bàn từng tỉnh, thành phố bằng vốn đầu tư công và dự án thành phần 3 (Dự án PPP) đầu tư xây dựng hệ thống đường cao tốc theo phương thức đối tác công tư.
Trong đó, thành phố Hà Nội thực hiện 03 dự án thành phần: Dự án thành phần 1.1: Công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư (bao gồm hệ thống đường cao tốc, đường song hành (đường đô thị), hạ tầng kỹ thuật và hành lang dự trữ đường sắt quốc gia) thuộc địa phận Thành phố với tổng mức đầu tư khoảng 13.362 tỷ đồng, đi qua địa bàn 07 quận, huyện (Sóc Sơn, Mê Linh, Đan Phượng, Hoài Đức, Hà Đông, Thanh Oai, Thường Tín). Tổng diện tích thu hồi là 798,043ha, bố trí 13 khu tái định cư cho 818 hộ bị ảnh hưởng đất ở bởi Dự án.
Dự án thành phần 2.1: Xây dựng đường song hành (đường đô thị) địa phận thành phố Hà Nội. Tổng mức đầu tư khoảng 5.388 tỷ đồng theo hình thức đầu tư công bằng nguồn vốn ngân sách Thành phố. Quy mô đầu tư: Đầu tư xây dựng hệ thống đường đô thị, đường song hành qua địa phận thành phố Hà Nội: Tổng chiều dài tuyến khoảng 58,2km; quy mô mặt cắt ngang 12m, mặt cắt ngang cầu 15,5m.
Dự án thành phần 3: Đầu tư xây dựng hệ thống đường cao tốc theo phương thức đối tác công tư. Tổng mức đầu tư khoảng 56.536 tỷ đồng với quy mô đầu tư xây dựng đường cao tốc với tổng chiều dài khoảng 113,52km (Hà Nội: 57,95km, Hưng Yên: 19,31km, Bắc Ninh: 36,26km (26,56km đường Vành đai 4 và tuyến nối 9,7 km). Mặt cắt ngang trên tuyến cao tốc đảm bảo 04 làn xe (từ 17,0m đến 17,5m). Riêng mặt cắt ngang các cầu vượt sông Hồng, sông Đuống (cầu Hồng Hà, Mễ Sở, Hoài Thượng) bề rộng là 24,5m. Bố trí 08 nút giao liên thông hoàn chỉnh giao cắt với đường hiện trạng (nút giao cao tốc Hà Nội-Lào Cai; nút giao trục Mê Linh; nút giao trục Đại lộ Thăng Long; nút giao QL6; nút giao cao tốc Pháp Vân-Cầu Giẽ; nút giao cao tốc Hà Nội - Hải Phòng; nút giao QL38; nút giao cao tốc Nội Bài – Hạ Long), hoàn thiện nút giao Tây Nam, thành phố Bắc Ninh; và các lối ra vào đường cao tốc bảo đảm khai thác an toàn, hiệu quả.
UBND các tỉnh Bắc Ninh, Hưng Yên thực hiện 4 dự án thành phần. Trong đó, mỗi tỉnh có 2 dự án thành phần gồm dự án bồi thường, hỗ trợ tái định cư và dự án xây dựng đường song hành qua địa phận tỉnh quản lý.
Ngay sau khi chủ trương đầu tư được duyệt, Thành ủy Hà Nội ban hành chỉ thị số 16-CT/TU, ngày 13/9/2022, về tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo thực hiện công tác giải phóng mặt bằng, tái định cư. Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội và Ban Thường vụ Tỉnh ủy các tỉnh: Hưng Yên, Bắc Ninh đã thống nhất thành lập Ban Chỉ đạo vùng tại Quyết định số 3617-QĐ/TU, ngày 29/9/2022, với đồng chí Bí thư Thành ủy Hà Nội làm Trưởng Ban cùng đại diện Thường trực Thành ủy, Tỉnh ủy các tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh và đại diện Lãnh đạo các Bộ: Giao thông vận tải, Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tài nguyên và Môi trường, Xây dựng là thành viên. Các tỉnh, thành phố đã thành lập Ban Chỉ đạo để triển khai, thực hiện dự án.
Lần đầu tiên, Ban Thường vụ Thành ủy Hà Nội ban hành chỉ thị riêng (Chỉ thị số 16-CT/TU, ngày 13/9/2022) nhằm huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị và nhân dân thực hiện công tác GPMB, tái định cư một dự án, trong đó, nêu rõ 7 nhóm nhiệm vụ ràng buộc chặt chẽ trách nhiệm người đứng đầu về tiến độ. Chủ tịch UBND thành phố Trần Sỹ Thanh đã chỉ đạo lập kế hoạch thực hiện với các mốc thời gian, tiến độ được chi tiết hóa, phân công cụ thể, giao tiến độ cho từng cơ quan, đơn vị, địa phương.
Quá trình triển khai thực hiện GPMB, Ban Chỉ đạo Vùng, lãnh đạo 3 tỉnh, thành phố: Hà Nội, Hưng Yên, Bắc Ninh thường xuyên đi kiểm tra thực địa, bàn bạc tháo gỡ các khó khăn, vướng mắc từ cơ chế, chính sách đặc thù, hoàn thiện các thủ tục, qui trình theo qui định của pháp luật. Với tinh thần vào cuộc đoàn kết, trách nhiệm, chung sức, đồng lòng có thể nói là chưa từng có. Chủ tịch UBND 3 tỉnh, thành phố và 15 Chủ tịch UBND các quận, huyện, thành phố trực thuộc đã ký cam kết, giao ước thi đua bảo đảm tiến độ giải phóng mặt bằng. Đặc biệt, trực tiếp đồng chí Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhiều lần trực tiếp xuống làm việc và kiểm tra thực địa Dự án, vừa động viên, khích lệ vừa trực tiếp xem xét các đề xuất, kiến nghị của thành phố Hà Nội, tỉnh Bắc Ninh, Hưng Yên về dự án Vành đai 4 để chỉ đạo các Bộ, ngành quan tâm tháo gỡ, giải quyết.
Đến nay, trên địa bàn thành phố Hà Nội đã phê duyệt và thu hồi đất được 671,16/798,043 ha, đạt 84,10%. Tại tỉnh Hưng Yên, đã phê duyệt và thu hồi đất được 161,84/229,88 ha, đạt 70,40%. Trên địa bàn tỉnh Bắc Ninh đã phê duyệt và thu hồi đất được 286,712/358,39 ha, đạt 80,0%.
Đảng bộ, chính quyền và nhân dân 3 tỉnh thành Hà Nội, Bắc Ninh, Hưng Yên đã hiện thực hóa quyết tâm thực hiện Dự án trọng điểm quốc gia Vành đai 4 thành các điều kiện cần thiết để thực hiện dự án. Có thể nói, chưa dự án nào có được sự đồng thuận, ủng hộ của người dân như đường Vành đai 4-Vùng Thủ đô. Sự ủng hộ của người dân được thể hiện rất cụ thể, đó là sự tự giác, tự nguyện chủ động bàn giao đất cho thành phố.
Về triển khai các dự án thành phần, tại Hà Nội, đã phê duyệt Dự án thành phần 1.1, Dự án thành phần 2.1. Đối với Dự án thành phần 3 (Dự án PPP) đã được Bộ Giao thông Vận tải thẩm định báo cáo nghiên cứu khả thi. UBND Thành phố đã trình Hội đồng thẩm định Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tại. Hiện nay, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đang tổ chức thẩm định, dự kiến sẽ hoàn thành công tác thẩm định trong tháng 8/2023. Thành phố Hà Nội sẽ phê duyệt dự án trong tháng 9/2023, tổ chức lựa chọn Nhà thầu, Nhà đầu tư và khởi công công trình trong Quý I/2024, tổ chức thi công trong thời gian 36 tháng, hoàn thành năm 2026 và đưa vào khai thác sử dụng năm 2027.
Chia sẻ một số kinh nghiệm trong quá trình chuẩn bị và triển khai Dự án, Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh cho biết: Thành phố đã phát huy vai trò người đứng đầu, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, tạo sự đồng thuận, ủng hộ của Nhân dân với tinh thần lấy kết quả thực hiện Dự án là “thước đo” năng lực lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp.
Thay mặt lãnh đạo các địa phương phát biểu tại buổi lễ, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết: Ngay sau khi Dự án được phê duyệt chủ trương đầu tư, thành phố Hà Nội cùng các tỉnh Hưng Yên, Bắc Ninh đã tập trung quyết liệt triển khai thực hiện nhiệm vụ với nhiều giải pháp sáng tạo, linh hoạt, phù hợp với tình hình thực tiễn tại các địa phương.
Với quyết tâm và sự vào cuộc quyết liệt, đồng bộ của cả hệ thống chính trị các cấp, sự đồng lòng, ủng hộ của Nhân dân các địa phương, đến nay, sau 1 năm 9 ngày, Dự án đường Vành đai 4 - Vùng Thủ đô trên địa bàn thành phố Hà Nội đã đảm bảo toàn bộ các điều kiện để khởi công, đáp ứng đúng tiến độ đề ra (trước ngày 30/6/2023). Đặc biệt, công tác GPMB toàn tuyến đã hoàn thành trên 80%, trong đó, thành phố Hà Nội đạt trên 84% (cao hơn mức kế hoạch đề ra là 70%).
Chia sẻ một số kinh nghiệm trong quá trình chuẩn bị và triển khai Dự án, Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh cho biết: Thành phố đã phát huy vai trò người đứng đầu, huy động sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, tạo sự đồng thuận, ủng hộ của Nhân dân với tinh thần lấy kết quả thực hiện Dự án là “thước đo” năng lực lãnh đạo, chỉ đạo điều hành của cấp ủy, chính quyền các cấp.
Đồng thời, nhận thức và xác định rõ đây là trách nhiệm, là uy tín của Thành phố, các địa phương; Huy động sự vào cuộc một cách thực chất, sâu sát, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm của cấp ủy, chính quyền, Mặt trận tổ quốc, các tổ chức chính trị xã hội từ Thành phố đến cơ sở. Qua đó, đã tạo hiệu ứng, lan tỏa khát vọng xây dựng Thủ đô văn hiến, văn minh, hiện đại đến từng cán bộ, đảng viên và Nhân dân.
Thứ hai, Thành phố đã tăng cường phân cấp, ủy quyền cho cơ sở, đặc biệt là cấp quận, huyện, xã, phường với tinh thần giảm đầu mối, cấp nào sát thực tế và phục vụ tốt hơn yêu cầu của người dân thì giao cấp đó thực hiện. Thành phố đã ủy quyền cho các quận, huyện thực hiện công tác GPMB, bồi thường, hỗ trợ tái định cư; Đồng thời, thường xuyên kiểm tra, đôn đốc, tháo gỡ vướng mắc trong quá trình thực hiện dự án.
Các quận, huyện đã tổ chức ký giao ước thi đua đẩy nhanh tiến độ theo từng ngày, thực hiện rút ngắn tối đa thời gian xử lý thủ tục hành chính của dự án. Riêng Thành phố đã chỉ đạo thực hiện đường tiếp nhận văn bản riêng về Dự án đường Vành đai 4 và đảm bảo thời gian giải quyết thủ tục từ 24 - 48 tiếng tại mỗi cơ quan, đơn vị.
Ba là, Thành phố đã tách công tác GPMB thành dự án độc lập. “Từ kinh nghiệm thực tế triển khai các dự án trên địa bàn, thành phố Hà Nội xác định công tác GPMB là khâu “trọng điểm của trọng điểm”. Từ đó, công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư không còn phụ thuộc vào các yếu tố kỹ thuật chuyên ngành của công trình, đồng thời, thực hiện GPMB ngay sau khi chỉ giới đường đỏ được phê duyệt”, Chủ tịch UBND Thành phố Trần Sỹ Thanh chia sẻ.
Đại diện các nhà thầu phát biểu tại lễ khởi công, ông Đào Ngọc Thanh, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty CP xuất nhập khẩu và xây dựng Vinaconex Vinaconex cho biết, là đơn vị được lựa chọn thực hiện gói thầu có chiều dài lớn nhất của dự án, chiều dài khoảng 23 km (từ Km 13 + 17,92 đến Km 36 + 166,74). Gói thầu số 09/TP2 - XL thuộc Dự án thành phần 2.1: Xây dựng đường song hành (đường đô thị) địa phận thành phố Hà Nội. Với tinh thần làm việc “tận tâm vì giá trị thật” của tất cả các cán bộ, nhân viên, các nhà thầu thi công, tư vấn, Tổng Công ty cam kết sẽ huy động tối đa các nguồn lực về nhân sự, tài chính, trang thiết bị máy móc, áp dụng các biện pháp thi công hiện đại nhất để hoàn thành phần việc được giao. Với vinh dự và trách nhiệm, Tổng Công ty Vinaconex cam kết sẽ triển khai dự án đảm bảo chất lượng, mỹ quan, an toàn và vượt tiến độ hợp đồng, phấn đấu hoàn thành công trình trong năm 2025 để đưa vào khai thác sử dụng kịp thời nhằm góp phần phát triển kinh tế- xã hội của Thủ đô Hà Nội - Vùng Thủ đô Hà Nội, công trình hoàn thành để chào mừng Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội, hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Đại diện các nhà thầu phát biểu tại lễ khởi công, ông Đào Ngọc Thanh, Chủ tịch HĐQT Tổng Công ty CP xuất nhập khẩu và xây dựng Vinaconex Vinaconex cho biết, là đơn vị được lựa chọn thực hiện gói thầu có chiều dài lớn nhất của dự án, chiều dài khoảng 23 km (từ Km 13 + 17,92 đến Km 36 + 166,74). Gói thầu số 09/TP2 - XL thuộc Dự án thành phần 2.1: Xây dựng đường song hành (đường đô thị) địa phận thành phố Hà Nội. Với tinh thần làm việc “tận tâm vì giá trị thật” của tất cả các cán bộ, nhân viên, các nhà thầu thi công, tư vấn, Tổng Công ty cam kết sẽ huy động tối đa các nguồn lực về nhân sự, tài chính, trang thiết bị máy móc, áp dụng các biện pháp thi công hiện đại nhất để hoàn thành phần việc được giao. Với vinh dự và trách nhiệm, Tổng Công ty Vinaconex cam kết sẽ triển khai dự án đảm bảo chất lượng, mỹ quan, an toàn và vượt tiến độ hợp đồng, phấn đấu hoàn thành công trình trong năm 2025 để đưa vào khai thác sử dụng kịp thời nhằm góp phần phát triển kinh tế- xã hội của Thủ đô Hà Nội - Vùng Thủ đô Hà Nội, công trình hoàn thành để chào mừng Đại hội đại biểu lần thứ XVII Đảng bộ thành phố Hà Nội, hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Phát biểu chỉ đạo và phát lệnh khởi công Dự án, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính bày tỏ vui mừng cùng bà con nhân dân dự Lễ khởi công 2 dự án hạ tầng quan trọng. Thủ tướng đánh giá, Dự án Vành đai 4 - Vùng Thủ đô và Dự án đường bộ cao tốc Cao Lãnh - An Hữu (tỉnh Đồng Tháp) là những dự án mở ra không gian phát triển mới cho Vùng Đồng bằng Sông Hồng và Đồng bằng Sông Cửu Long.
Thủ tướng ấn tượng với cách làm của Hà Nội trong việc tách công tác GPMB thành dự án độc lập, được nhân dân đồng thuận và đánh giá thêm: “Trung ương phân cấp cho Hà Nội. Hà Nội tiếp tục phân cấp cho các quận huyện, xã phường. Điều này tạo cơ hội thuận lợi cho công tác giải phóng mặt bằng. Việc di dời các mộ chí, mồ mả - một khâu khó trong công tác giải phóng mặt bằng cũng được các đồng chí làm rất tốt, bài bản, quyết liệt, quyết tâm”.
Các tỉnh, thành cũng đã áp dụng cơ chế huy động nguồn lực cả Trung ương và địa phương; doanh nghiệp qua cơ chế hợp tác công tư; của người dân. Thủ tướng nêu rõ đây là việc hợp tác toàn diện, thể hiện rõ chủ trương đường lối của Đảng được vận dụng vào công việc cụ thể.
Thủ tướng Phạm Minh Chính cũng đánh giá cao việc kiểm tra, giám sát của lãnh đạo các địa phương: “Bí thư Tỉnh ủy là Trưởng Ban chỉ đạo thì mới huy động được nguồn lực, nhất là trong công tác giải phóng mặt bằng. Khối lượng giải phóng mặt bằng lớn như thế mà các đơn vị đều đã hoàn thành trên 80% thay mặt chính phủ, tôi nhiệt liệt biểu dương sự cố gắng của các tỉnh để có được ngày khởi công hôm nay”.
Nêu rõ, lễ khởi công hôm nay mới là bước đầu, công việc tiếp theo còn rất nhiều, Thủ tướng đề nghị các cấp ủy Đảng, chính quyền, các cơ quan có liên quan, nhân dân tiếp tục bám sát tiến độ Dự án. Thủ tướng cũng lưu ý cần tiếp tục phân cấp, phân quyền, rà soát lại công việc để bố trí thời gian, nguồn lực, chỉ đạo, lãnh đạo, đảm bảo đúng tiến độ đề ra.
Thủ tướng nhắc nhở các đơn vị cần tập trung hoàn thiện giải phóng mặt bằng, tái định cư cho người dân theo tinh thần “nơi ở mới ít nhất bằng và cao hơn nơi ở cũ” và yêu cầu: “Các đồng chí phải kiểm tra nơi ở mới của người dân có ít nhất bằng hoặc cao hơn nơi ở cũ. Đời sống người dân hạnh phúc, ấm no là mục tiêu cuối cùng của chúng ta. Nói là phải làm, cam kết phải thực hiện”.
Từ thực tế kiểm tra các dự án khác, Thủ tướng nhắc nhở một số công việc cụ thể như: chuẩn bị tốt cho việc huy động vật liệu xây dựng, bãi thải… Các địa phương phải vào cuộc tích cực, tránh tham nhũng tiêu cực trong khai thác vật liệu xây dựng thông thường như đá, cát, sỏi…Thủ tướng cũng nhắc nhở, cần “vượt nắng thắng mưa”, “3 ca, 4 kíp”, làm hết việc chứ không phải làm hết giờ. Thủ tướng Phạm Minh Chính đề nghị các bộ, ngành, các tỉnh, thành phố được giao làm cơ quan chủ quản dự án tập trung quyết liệt, kiểm tra, đôn đốc thường xuyên; vào cuộc tháo gỡ khó khăn, vượt qua thách thức.
Rút kinh nghiệm hạn chế bất cập các dự án trước đây, các bộ có liên quan, các tỉnh thành phố, Bí thư cấp ủy, chủ tịch các cấp chính quyền tích cực bám sát, giải quyết các vấn đề thuộc thẩm quyền, vượt thẩm quyền phải báo cáo ngay…Thủ tướng khái quát lại các yêu cầu: “Đảm bảo chất lượng; đảm bảo tiến độ; đảm bảo an toàn kỹ thuật, mĩ thuật, môi trường vệ sinh, an toàn lao động; Chống tham nhũng tiêu cực, lợi ích nhóm...".
