Thực hiện Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Nghị định số 06/2022/NĐ-CP ngày 07 tháng 01 năm 2022 của Chính phủ quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chủ trì, phối hợp với các cơ quan liên quan và các địa phương xây dựng danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành và được cập nhật 02 năm một lần.
Thực hiện quy định nêu trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã chủ trì, phối hợp với các Bộ có liên quan và Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương trình Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính tại Quyết định số 01/2022/QĐ-TTg. Theo đó, các lĩnh vực phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính gồm: năng lượng, giao thông vận tải, xây dựng, các quá trình công nghiệp, nông nghiệp, lâm nghiệp và sử dụng đất, chất thải. Các cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính gồm có 1.912 cơ sở, thuộc các ngành: công thương, giao thông vận tải, xây dựng, tài nguyên và môi trường.
Việc cập nhật danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải kiểm kê khí nhà kính nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về giảm phát thải khí nhà kính; là cơ sở để tăng cường thực hiện kiểm kê khí nhà kính, giảm phát thải khí nhà kính và xác định mục tiêu giảm phát thải khí nhà kính của các cơ sở trong giai đoạn 2026 - 2030, góp phần thực hiện hiệu quả các chủ trương của Đảng, chính sách của Nhà nước về ứng phó với biến đổi khí hậu, chuyển đổi xanh, phát triển kinh tế các-bon thấp, thực hiện Đóng góp do quốc gia tự quyết định (NDC) và hướng tới thực hiện mục tiêu đạt phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050. Việc ban hành và triển khai thực hiện Quyết định số 13/2024/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ cũng góp phần thực hiện quy định của Thoả thuận Paris về biến đổi khí hậu, nhằm hướng tới kiểm soát ít nhất 85% các nguồn phát thải chính tùy theo năng lực quốc gia.
Trên cơ sở rà soát của Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và văn bản của các Bộ liên quan, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trình Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính (cập nhật). Danh mục lĩnh vực phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính không thay đổi; số cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính được cập nhật là 2.171, tăng 259 cơ sở so với danh mục ban hành năm 2022 do đã dừng hoạt động hoặc giảm quy mô, công suất hoạt động.
Ngành công thương có 1.805 cơ sở là các nhà máy điện, các cơ sở công nghiệp có tổng mức tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 TOE (tấn dầu quy đổi) trở lên. Cập nhật bổ sung 342 cơ sở mới (13 cơ sở sản xuất nhiệt điện, 02 cơ sở cung ứng, truyển tải điện, 02 cơ sở khai thác, chế biến than đá, 325 cơ sở sản xuất công nghiệp khác); loại ra 199 cơ sở (cơ sở sản xuất, chế biến, dịch vụ công nghiệp).
Ngành giao thông vận tải có 75 cơ sở là các công ty kinh doanh vận tải hàng hóa có tổng mức tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 TOE trở lên. Cập nhật bổ sung 31 cơ sở mới (03 cơ sở ngành hàng không và các hoạt động phụ trợ, 11 cơ sở kinh doanh vận tải biển, 11 cơ sở kinh doanh dịch vụ vận tải hành khách, đường bộ, 01 cơ sở kinh doanh vận tải thủy nội địa, 05 cơ sở cung cấp dịch vụ phụ trợ vận tải như cảng biển, bốc xếp hàng hóa tại cảng, đóng tài); loại ra 26 cơ sở (16 cơ sở kinh doanh dịch vụ vận tải đường bộ, 03 cơ sở vận hành cảng biển, 06 cơ sở vận hành đa phương tiện, 01 cơ sở cung cấp dịch vụ bốc xếp hàng hóa vận tải).
Ngành xây dựng có 229 cơ sở bao gồm các doanh nghiệp sản xuất xi măng, các tòa nhà thương mại có tổng mức tiêu thụ năng lượng hằng năm từ 1.000 TOE trở lên. Cập nhật bổ sung 162 cơ sở mới (20 cơ sở là tòa nhà thương mại, dịch vụ; 28 cơ sở sản xuất xi măng và 114 cơ sở sản xuất vật liệu xây dựng khác), loại ra 37 cơ sở (02 cơ sở sản xuất xi măng, 01 cơ sở sản xuất gạch và 34 tòa nhà hành chính, dịch vụ công ích).
Ngành tài nguyên và môi trường có 62 cơ sở xử lý chất thải rắn có công suất hoạt động hằng năm từ 65.000 tấn trở lên. Cập nhật bổ sung 15 cơ sở mới là các cơ sở xử lý chất thải rắn có quy mô xử lý trên 65.000 tấn/năm, loại ra 29 cơ sở.
Các cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính sẽ phải kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở theo hướng dẫn của Bộ quản lý lĩnh vực chuyên ngành (Bộ Công Thương, Bộ Giao thông vận tải, Bộ Xây dựng, Bộ Tài nguyên và Môi trường), có trách nhiệm nộp báo cáo kiểm kê khí nhà kính của cơ sở theo Nghị định của Chính phủ quy định giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn.
Quyết định cũng quy định trách nhiệm triển khai thực hiện đối với Ủy ban nhân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương và các Bộ quản lý lĩnh vực có liên quan. Theo đó, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương có trách nhiệm chỉ đạo các cơ quan chuyên môn trực thuộc có liên quan đôn đốc các cơ sở phát thải khí nhà kính trên địa bàn thuộc danh mục thực hiện kiểm kê khí nhà kính theo quy định; cập nhật, điều chỉnh danh mục cơ sở phát thải khí nhà kính trên địa bàn phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính gửi Bộ Tài nguyên và Môi trường, Bộ quản lý lĩnh vực có liên quan theo quy định.
Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với các Bộ: Công Thương, Giao thông vận tải, Xây dựng, Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Ủy ban nhân dân các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương rà soát, cập nhật danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính trình Thủ tướng Chính phủ xem xét, quyết định.
Quyết định số 13/2024/QĐ-TTG có hiệu lực thi hành từ ngày 01 tháng 10 năm 2024. Quyết định số 01/2022/QĐ-TTg ngày 18 tháng 01 năm 2022 của Thủ tướng Chính phủ ban hành danh mục lĩnh vực, cơ sở phát thải khí nhà kính phải thực hiện kiểm kê khí nhà kính hết hiệu lực kể từ ngày Quyết định này có hiệu lực thi hành.
Các cơ sở phát thải khí nhà kính thuộc danh mục quy định tại Quyết định số 01/2022/QĐ-TTg nhưng không thuộc danh mục quy định tại Quyết định này không có nghĩa vụ thực hiện và nộp báo cáo kiểm kê khí nhà kính cấp cơ sở năm 2025./.
