VNGEONET - Mạng lưới các trạm định vị vệ tinh đầu tiên tại Việt Nam

Email :
Hệ thống trạm định vị vệ tinh quốc gia (VNGEONET) bao gồm 65 trạm GNSS CORS, trong đó: 24 trạm Geodetic CORS được bố trí trên phạm vi toàn quốc với khoảng cách trung bình giữa các trạm từ 150÷200 km và 41 trạm NRTK CORS được bố trí tại 3 khu vực: Đồng bằng Bắc Bộ và khu vực Thanh Hóa; khu vực miền Trung và Tây Nguyên; khu vực Nam Bộ với khoảng cách trung bình giữa các trạm từ 50 - 80km. VNGEONET đã góp phần trong việc hoàn thiện và hiện đại hóa hạ tầng đo đạc và bản đồ cơ bản, cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác thông tin, dữ liệu đo đạc và bản đồ phục vụ phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh; giám sát tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng chống thiên tai và cứu nạn, góp phần bảo vệ vững chắc chủ quyền lãnh thổ, thúc đẩy nghiên cứu khoa học về Trái đất.
Hệ thống định vị bằng vệ tinh được Mỹ đưa vào sử dụng từ những năm 80 của thế kỷ trước. Năm 1990, Việt Nam lần đầu tiên ứng dụng công nghệ này cho mục đích xây dựng các lưới khống chế đo đạc. Công nghệ này góp phần vô cùng quan trọng trong việc xây dựng hệ quy chiếu và hệ tọa độ VN-2000 đã được Thủ tướng Chính phủ công bố và quyết định đưa vào sử dụng. Đây cũng là công nghệ chủ yếu để xây dựng hơn 13.000 điểm tọa độ quốc gia phủ trùm lãnh thổ Việt Nam.
Cùng với sự phát triển của công nghệ thông tin, công nghệ định vị bằng vệ tinh trong những năm gần đây được ứng dụng ngày càng rộng rãi trong tất cả các ngành kinh tế. Hầu hết các nước ở châu Âu, châu Á, Úc, Mỹ … đều đã xây dựng hệ thống trạm định vị vệ tinh của quốc gia mình và xem đây như là một hạ tầng không thể thiếu trong việc phát triển kinh tế, phòng chống thiên tai, cứu hộ, cứu nạn, đảm bảo quốc phòng an ninh, đặc biệt là trong việc xây dựng hạ tầng dữ liệu không gian.
Không đứng ngoài xu thế đó, để nâng cao chất lượng xác định vị trí, tọa độ nhanh, có độ chính xác cao, đáp ứng yêu cầu hiện đại hóa hạ tầng đo đạc và bản đồ cơ bản, cung cấp kịp thời, đầy đủ, chính xác thông tin, dữ liệu đo đạc và bản đồ phục vụ phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng, an ninh, tháng 10/2015, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường đã phê duyệt dự án đầu tư Xây dựng mạng lưới trạm định vị toàn cầu bằng vệ tinh trên lãnh thổ Việt Nam với sựu đồng thuận cao của các Bộ, ngành, địa phương giao Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam chủ trì thực hiện.
Đến nay, qua 4 năm xây dựng, lắp đặt, đào tạo và chuyển giao công nghệ của các chuyên gia đến từ Thụy Sỹ, cùng với sự quan tâm chỉ đạo của Lãnh đạo Bộ Tài nguyên và Môi trường, các đơn vị trong Bộ và sự nỗ lực của các cán bộ kỹ thuật của Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam mạng lưới trạm định vị vệ tinh quốc gia đã được hoàn thành gồm 65 trạm phủ trùm cả nước và 01 Trung tâm xử lý dữ liệu tại Hà Nội.
Hệ thống trạm định vị vệ tinh quốc gia gồm 24 trạm cơ bản phân bố đều trên cả nước có khoảng cách trung bình giữa các trạm 150-200 km được sử dụng làm khung tham chiếu quốc gia, nghiên cứu khoa học về trái đất, xác định dịch chuyển mảng được xác định với độ chính xác cỡ mm. Các khu vực Đồng bằng Bắc Bộ, Trung Trung bộ và Nam Bộ được chêm dày bởi 41 trạm định vị vệ tinh có khoảng cách trung bình giữa các trạm từ 50-80km nhằm cung cấp dịch vụ định vị thời gian thực độ chính xác cao cỡ cm. Dữ liệu của 65 trạm định vị vệ tinh quốc gia được truyền trực tiếp qua mạng internet về Trung tâm xử lý dữ liệu tại Hà Nội để xử lý tính toán và cung cấp cho người sử dụng qua hệ thống sóng 3G, 4G theo thời gian thực.
Để hoàn thiện các quy định kỹ thuật liên quan đến công nghệ này, Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam đang tiến hành xây dựng dự thảo Thông tư quy định kỹ thuật về sử dụng hệ thống trạm định vị vệ tinh quốc gia trong đo đạc và bản đồ và sẽ trình Bộ TN&MT ban hành trong quý II/2020.
Hệ thống mạng lưới trạm VNGEONET bước đầu đi vào hoạt động đã đem lại những hiệu quả to lớn. Để đảm bảo cung cấp các dịch vụ định vị dẫn đường độ chính xác cao trên phạm vi toàn quốc, tới đây, Cục Đo đạc, Bản đồ và Thông tin địa lý Việt Nam sẽ bổ sung xây dựng thêm khoảng 90 - 100 trạm NRTK CORS. Ngoài ra, Cục sẽ hoàn thiện cơ chế, chính sách để thu hút đầu tư, quản lý, vận hành, khai thác, sử dụng hiệu quả hệ thống này.
Hiện nay, người sử dụng đã có thể đăng ký miễn phí các dịch vụ định vị mà hệ thống cung cấp cho thiết bị của mình tại địa chỉ http://vngeonet.vn.
Tính đến nay, các tổ chức tham gia đăng ký sử dụng dịch vụ chủ yếu là phục vụ đo đạc, bản đồ cũng như quản lý đất đai. Qua theo dõi số lượng tài khoản đăng ký sử dụng dịch vụ ngày một tăng, đến nay, đã có tổng số gần 600 tài khoản được đăng ký thành công. Các địa phương hiện đang ứng dụng dịch vụ của mạng lưới trạm định vị vệ tinh quốc gia nhiều nhất phải kể đến, như: Hà Nội, Thái Nguyên, Quảng Ninh, Bắc Giang, TP. Hồ Chí Minh…
Với ưu điểm có độ chính xác cao, thời gian định vị nhanh, công nghệ trạm định vị vệ tinh quốc gia sẽ dần thay thế các công nghệ đo đạc truyền thống trong tương lai. Ngoài lĩnh vực đo đạc và bản đồ, công nghệ này còn được ứng dụng hiệu quả trong công tác định vị, dẫn đường, giao thông, xây dựng, nông nghiệp, quản lý phương tiện, thiết bị, du lịch và là một thành phần không thể thiếu trong việc xây dựng các thành phố thông minh, vận tải hàng hóa đáp ứng yêu cầu của cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4.