Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định, các ý kiến của đại biểu Quốc hội được ghi chép đầy đủ cụ thể là cơ sở để tiếp thu, hoàn thiện dự thảo Luật. Đồng thời, Bộ trưởng cũng làm rõ một số vấn đề mà Đại biểu Quốc hội quan tâm như: định giá đất, quy hoạch, thu hồi đất, bồi thường giải phóng mặt bằng.
Bộ trưởng cho biết, khoảng 1/3 số ý kiến của Đại biểu Quốc hội tại hội trường là về vấn đề tài chính và định giá đất. Bộ trưởng cho rằng, tài chính đất đai cùng với quy hoạch là công cụ mà Nhà nước thực hiện quyền quản lý Nhà nước và quyền đại diện cho chủ sở hữu toàn dân về đất đai. Trong đó, có việc phân bổ nguồn lực đất đai, phát huy giá trị đất đai và đưa nguồn lực này để vào phát triển cho kinh tế - xã hội và giải quyết hài hòa các mối quan hệ.
Để xác định được giá đất, Bộ trưởng cho rằng, phải trên cơ sở thu thập đầy đủ cơ sở dữ liệu về giá đất, dùng phương pháp toán học, phương pháp thống kê tính toán, cùng với phương pháp để xác định vùng đất chuẩn, thửa đất chuẩn, số lượng thửa đất… thì có thể xác định được giá đất. Điều này sẽ giải quyết được những bất cập hiện nay.
Đồng thời, từ giá đất này chúng ta sẽ thực hiện rất nhiều công việc để đảm bảo trách nhiệm đóng góp về mặt tài chính của người sử dụng đất, cũng như tính được giá đất cụ thể. Cùng với đó, công khai được giá đất cụ thể và người dân có quyền tiếp cận. "Nếu xác định được vấn đề định giá đất sẽ thực hiện được rất nhiều công việc cụ thể để ổn định thị trường, xác định trách nhiệm đóng góp về mặt tài chính của người sử dụng đất. Các thông tin đều được số hóa, thông qua hệ thống cơ sở dữ liệu về bản đồ địa chính. Việc định giá đất sát với giá thị trường sẽ tránh tình trạng lãng phí, đầu cơ và thổi giá", Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho hay.
Về thu hồi đất và bồi thường, Bộ trưởng cho biết, dự thảo đã quy định rõ tiêu chí giao đất không phải đấu thầu, đấu giá. Về vấn đề đất đai cần phải đấu thầu, đấu giá có 2 hình thức. Bộ trưởng nhấn mạnh, quan trọng nhất ở đây là làm sao thực hiện được hài hòa lợi ích của người dân và lợi ích của Nhà nước và lợi ích doanh nghiệp.
Về thỏa thuận khi thu hồi đất, hiện nay, chúng ta không hạn chế việc thỏa thuận tại những khu vực không có chuyển mục đích sử dụng đất như: Thỏa thuận đất trồng lúa thông qua HTX, góp đất, khu vực phi nông nghiệp, sản xuất, dịch vụ. Nhưng Nhà nước sẽ can thiệp để đảm bảo chính sách về giá, lợi ích cho người dân phải công bằng, minh bạch. Tuy nhiên, khó khăn nhất là xác định được điều kiện, tiêu chí. Bộ trưởng cho biết, sắp tới sẽ nghiên cứu và mong các đại biểu Quốc hội, chuyên gia, khoa học tiếp tục tham gia góp ý, cụ thể.
Về vấn đề quy hoạch, Bộ trưởng Trần Hồng Hà khẳng định quy hoạch đất đai sẽ gắn với quy hoạch giao thông. Tập trung quản lý đất đai theo không gian, quản lý về chỉ tiêu phân bổ đất đai để sử dụng một cách hiệu quả, khai thác bền vững.
Theo đó, chúng ta không kỳ vọng quy hoạch sử dụng đất thay thế tất cả các quy hoạch mà quy hoạch đất đai sẽ đưa ra một khung chung, sẽ quản lý những đối tượng mà chúng ta cần bảo tồn là các “khu vực tĩnh” như: bảo tồn thiên nhiên, văn hóa, lịch sử, đất lúa 2 vụ, hạ tầng giao thông cứng, khu vực phát triển xã hội đã hình thành… Còn những “khu vực động”, có thể thay đổi như: khu đô thị, thương mại dịch vụ…
Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng, khi quy hoạch đất đai gắn với giao thông, sẽ mở ra vấn đề giá trị đất đai tăng lên và phát triển kinh tế - xã hội sẽ mở theo. Đồng thời, quy hoạch đất đai cũng phải gắn với quy hoạch không gian đô thị, để xác định tới từng thửa đất. Hiện, quy hoạch xây dựng đô thị và nông thôn đã làm được tới 96%, do đó, chúng ta chỉ quản lý về chỉ tiêu phân bổ quốc gia để làm sao quản lý đất đai một cách hiệu quả…
“Đặc biệt, chúng ta sẽ không đấu thầu, đấu giá khi chưa có ý tưởng quy hoạch tốt nhất, chưa có quy hoạch chi tiết, chưa có tầm nhìn về không gian và khai thác sử dụng, kể cả công trình ngầm. Vì vậy, theo Bộ trưởng, quy hoạch, kế hoạch cộng với tài chính đất đai và định giá đất là những công cụ để thể hiện quyền năng của Nhà nước về quản lý…” - Bộ trưởng Trần Hồng Hà nói.
Các đại biểu chuẩn bị nội dung thảo luận công phu, tâm huyết
Phát biểu kết luận Phiên thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải khẳng định, đây là Luật hết sức quan trọng nhất, nhiều đại biểu chuẩn bị công phu, tâm huyết, vì vậy, đề nghị các vị đại biểu chưa phát biểu gửi văn bản ý kiến của mình qua Ban Thư ký Kỳ họp để tổng hợp.
Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải cho biết, phiên thảo luận có 38 đại biểu đã phát biểu, 7 đại biểu tranh luận, còn 55 đại biểu chưa phát biểu do hết thời gian. Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, qua thảo luận đa số ý kiến nhất trí về sự cần thiết sửa đổi Luật Đất đai để thể chế hóa chủ trương của Đảng, hoàn thiện hành lang pháp lý, nhằm khai thác, sử dụng có hiệu quả nguồn lực đất đai, tạo không gian, động lực cho phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, khắc phục những bất cập, hạn chế của luật hiện hành.
Các đại biểu tham gia nhiều ý kiến để hoàn thiện dự thảo Luật như thể chế hóa rõ ràng, cụ thể hơn 8 nhóm chính sách theo Nghị quyết 18; hoàn thiện chính sách dân tộc trong dự thảo Luật; rà soát phạm vi và đối tượng điều chỉnh; quy định về quyền, trách nhiệm của Nhà nước, công dân đối với đất đai, quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất; thủ tục hành chính trong lĩnh vực đất đai; quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, mối quan hệ, vị trí của quy hoạch sử dụng đất trong hệ thống quy hoạch quốc gia; giao đất, cho thuê đất; cho phép chuyển mục đích sử dụng đất; nguyên tắc, tiêu chí, điều kiện để đấu giá quyền sử dụng đất; điều kiện, tiêu chí cụ thể việc Nhà nước thu hồi đất để phát triển kinh tế - xã hội vì lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng; tài chính về đất đai, giá đất nguyên tắc, phương pháp xác định giá đất, bảng giá đất.
"Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo cơ quan thẩm tra phối hợp chặt chẽ với cơ quan soạn thảo và các cơ quan liên quan nghiên cứu các ý kiến phát biểu tại hội trường và các ý kiến thảo luận tại tổ để tiếp thu; tổ chức các cuộc hội thảo, hội nghị đại biểu chuyên trách để tiếp tục hoàn chỉnh dự luật trình Quốc hội tiếp tục xem xét, thảo luận tại Kỳ họp thứ 5", Phó Chủ tịch Quốc hội cho hay.
