Cử tri tỉnh Bến Tre phản ánh, theo quy định tại điểm e, khoản 2, Điều 10 của Luật Đất đai năm 2013 thì đất chợ là một trong các loại đất sử dụng vào mục đích công cộng, khi giao đất, cho thuê đất không phải tiến hành đấu thầu hoặc đấu giá, nên doanh nghiệp đầu tư xây dựng, kinh doanh khai thác và quản lý chợ không thông qua hình thức đấu thầu, đấu giá.
Tuy nhiên, kể từ khi Nghị định số 148/2020/NĐ-CP ngày 18/12/2020 của Chính phủ về việc sửa đổi, bổ sung một số Nghị định quy định chi tiết thi hành Luật Đất đai được ban hành (cụ thể là điều 14b) và Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 của Chính phủ quy định chi tiết một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư thì yêu cầu nhà đầu tư chợ phải đấu thầu hoặc đấu giá vì cho rằng đất xây dựng chợ là sử dụng vào mục đích thương mại, dịch vụ.
Vì vậy, hiện nay có một số dự án chợ đang gặp khó khăn trong triển khai thực hiện đầu tư xây dựng, kinh doanh khai thác và quản lý. Kiến nghị Chính phủ chỉ đạo các Bộ: Công Thương, Tài nguyên và Môi trường, Kế hoạch và Đầu tư nghiên cứu thống nhất vấn đề này để tạo thuận lợi cho nhà đầu tư xây dựng chợ hoạt động kinh doanh.
Trả lời cử tri về vấn đề này, Bộ TN&MT cho biết, theo quy định của Luật Đất đai năm 2013 và các văn bản hướng dẫn thi hành Luật Đất đai thì quỹ đất sau khi hoàn thành việc bồi thường, giải phóng mặt bằng được Nhà nước giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp quy định tại khoản 1 Điều 118 của Luật Đất đai năm 2013 hoặc giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất đối với trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 3 Điều 118 của Luật Đất đai năm 2013; không quy định về giao đất, cho thuê đất thông qua hình thức đấu thầu dự án có sử dụng đất.
Theo quy định tại điểm e, khoản 2, Điều 10, khoản 2 Điều 54 và điểm đ khoản 1 Điều 56 Luật Đất đai thì Nhà nước giao đất không thu tiền sử dụng đất đối với trường hợp đất chợ mà không nhằm mục đích kinh doanh, cho thuê đất đối với trường hợp đất chợ mà có mục đích kinh doanh.
Theo quy định tại điểm e mục I.2 Phụ lục I Nghị định số 06/2021/NĐ-CP ngày 26/01/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý chất lượng, thi công xây dựng và bảo trì công trình xây dựng (thay thế cho Nghị định số 46/2015/NĐ-CP ngày 12/5/2015 về quản lý chất lượng và bảo trì công trình xây dựng), công trình chợ nói chung (không phân biệt cấp loại) thuộc phân loại công trình thương mại.
Theo quy định tại khoản 1 Điều 5 Nghị định số 15/2021/NĐ-CP ngày 03/3/2021 của Chính phủ quy định chi tiết một số nội dung về quản lý dự án đầu tư xây dựng quy định phân loại dự án đầu tư xây dựng theo công năng phục vụ của dự án, tính chất chuyên ngành, mục đích quản lý của công trình thuộc dự án đầu tư xây dựng được phân loại theo quy định tại Phụ lục IX Nghị định này. Theo đó, các dự án đầu tư xây dựng công trình thương mại, dịch vụ được phân loại là công trình dân dụng nhằm phục vụ cho các hoạt động, nhu cầu về vật chất và tinh thần của đời sống nhân dân.
Theo quy định tại điểm b khoản 1 Điều 1 Nghị định số 25/2020/NĐ-CP ngày 28/02/2020 của Chính phủ quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đấu thầu về lựa chọn nhà đầu tư quy định "Dự án đầu tư có sử dụng đất để xây dựng nhà ở thương mại; công trình thương mại, dịch vụ; công trình đa năng, tổ hợp đa năng cho mục đích kinh doanh" thuộc phạm vi điều chỉnh của Nghị định này. Hình thức lựa chọn nhà đầu tư đối với dự án đầu tư có sử dụng đất và điều kiện để xác định dự án đầu tư có sử dụng đất được quy định tại Điều 10, Điều 11 Nghị định số 25/2020/NĐ-CP.
Ngoài ra, khoản 12 Điều 1 Nghị định số 148/2020/NĐ-CP (bổ sung Điều 14b Nghị định số 43/2014/NĐ-CP) quy định trường hợp được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất một số năm hoặc miễn toàn bộ thời hạn sử dụng đất đối với dự án đầu tư thuộc lĩnh vực ưu đãi đầu tư hoặc địa bàn ưu đãi đầu tư thì cơ quan có thẩm quyền thực hiện giao đất, cho thuê đất không thông qua hình thức đấu giá quyền sử dụng đất, không thông qua đấu thầu dự án sử dụng đất, trừ dự án sử dụng đất vào mục đích thương mại, dịch vụ.
Như vậy, các quy định pháp luật hiện hành đã cơ bản thống nhất việc áp dụng hình thức đấu giá quyền sử dụng đất hoặc đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với các công trình thương mại, dịch vụ, trong đó có bao gồm công trình chợ nói chung không phân biệt cấp loại.
Ngoài ra, ngày 23/11/2021, Thủ tướng Chính phủ đã ký ban hành Chỉ thị số 30/CT-TTg về việc đẩy mạnh triển khai thi hành văn bản quy phạm pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư và đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư. Trong đó, Bộ Công Thương chịu trách nhiệm ban hành văn bản quy định chi tiết và hướng dẫn thực hiện các nội dung về đấu thầu lựa chọn nhà đầu tư đối với các dự án phát triển và quản lý chợ, hoàn thành trong Quý I năm 2022.
Thực hiện nhiệm vụ được giao, hiện nay, Bộ Công Thương đang được Chính phủ giao chủ trì xây dựng Nghị định thay thế Nghị định số 02/2003/NĐ-CP và Nghị định số 114/2009/NĐ-CP của Chính phủ về phát triển và quản lý chợ theo hướng thống nhất với các quy định hiện hành về việc lựa chọn nhà đầu tư các dự án đầu tư kinh doanh chợ.
