Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân cho biết, đất đai là chủ quyền, lãnh thổ thiêng liêng của Tổ quốc gắn liền với lịch sử dựng nước và giữ nước của cả dân tộc; là không gian sinh tồn của cộng đồng dân tộc Việt Nam; là nguồn tài nguyên, nguồn lực to lớn để phát triển đất nước, là tư liệu sản xuất đặc biệt tham gia vào tất cả các lĩnh vực hoạt động phát triển kinh tế, đời sống xã hội. Các chủ trương, chính sách pháp luật về đất đai có ý nghĩa hết sức quan trọng đối với phát triển kinh tế - xã hội, tác động đến mọi mặt đời sống, sản xuất, đến từng người dân, doanh nghiệp và thu hút sự quan tâm rất lớn của xã hội. Với tầm quan trọng, ý nghĩa chính trị, kinh tế, xã hội của chính sách, pháp luật đất đai đối với phát triển đất nước, trong thời gian vừa qua Quốc hội, Chính phủ luôn quan tâm đến việc hoàn thiện thể chế, chính sách, pháp luật về đất đai.
Trên cơ sở tổng kết, đánh giá thi hành Luật Đất đai 2013 của các Bộ ngành, địa phương cho thấy, sau hơn 07 năm tổ chức thi hành, công tác quản lý và sử dụng đất đã đạt được những kết quả quan trọng. Quản lý nhà nước về đất đai được tăng cường và có hiệu lực, hiệu quả cao hơn. Thị trường bất động sản, trong đó có thị trường quyền sử dụng đất phát triển tương đối nhanh; thể chế, chính sách cho phát triển thị trường từng bước được hoàn thiện. Quyền và nghĩa vụ của tổ chức, hộ gia đình, cá nhân được trao quyền sử dụng đất được bảo đảm và phát huy.
Đặc biệt, nguồn lực đất đai được khai thác, sử dụng hiệu quả hơn cho phát triển kinh tế - xã hội, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi với khí hậu, bảo đảm quốc phòng, an ninh, ổn định xã hội và an ninh lương thực quốc gia,… Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện chính sách, pháp luật về đất đai, giải quyết tranh chấp, khiếu nại, tố cáo liên quan đến đất đai có nhiều chuyển biến tích cực; nhiều vụ việc tham nhũng, vi phạm chính sách, pháp luật đất đai được xử lý nghiêm minh; đơn thư khiếu nại về đất đai có xu hướng giảm.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được vẫn còn tồn tại, hạn chế như: Nguồn lực về đất đai chưa thực sự được khai thác, phát huy đầy đủ và bền vững để trở thành nguồn nội lực quan trọng phục vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước; việc sử dụng đất ở nhiều nơi còn lãng phí, hiệu quả thấp; có lúc, có nơi chưa thực sự đảm bảo hài hòa lợi ích giữa Nhà nước, người có đất thu hồi và nhà đầu tư khi thực hiện chính sách thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư, chính sách tài chính đất đai, làm ảnh hưởng đến quyền lợi của người có đất thu hồi, gây khiếu nại, khiếu kiện và ảnh hưởng đến ổn định xã hội, phát triển kinh tế.
Hệ thống quy hoạch sử dụng đất chưa đảm bảo tính đồng bộ, tổng thể. Chất lượng quy hoạch chưa cao, chưa có tầm nhìn dài hạn, chưa đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh tế, giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường; chưa theo hướng tiếp cận quy hoạch không gian, dựa vào hệ sinh thái, tình trạng sử dụng đất không theo quy hoạch còn xảy ra, gây lãng phí…
Cũng theo Thứ trưởng Lê Minh Ngân, song song với quá trình tổng kết thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ sáu Ban Chấp hành Trung ương Khóa XI của Ban Chỉ đạo Trung ương, theo sự phân công của Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài nguyên và Môi trường có trách nhiệm chuẩn bị nội dung Dự án Luật Đất đai (sửa đổi). Dự thảo Luật và Tờ trình đã được Bộ gửi xin ý kiến các Bộ, ngành và các địa phương từ ngày 03/12/2021.
Thứ trưởng Lê Minh Ngân đề nghị, các địa phương tập trung thảo luận cụ thể và làm sâu sắc hơn những nội dung như: Những kết quả đạt được, những khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành Luật Đất đai tại địa phương; những bài học kinh nghiệm và các giải pháp cụ thể để khắc phục; cho ý kiến về bố cục, nội dung của dự thảo Luật; cho ý kiến về một số định hướng dự kiến sửa đổi Luật Đất đai về quyền và trách nhiệm của đại diện chủ sở hữu về đất đai và trách nhiệm quản lý nhà nước về đất đai; Về quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất; Về thu hồi đất; Về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; Về giao đất, cho thuê đất, chuyển mục đích sử dụng đất; Về chính sách kinh tế, tài chính đất đai, giá đất; Quản lý, sử dụng đất đô thị; quản lý, sử dụng đất khu, cụm công nghiệp; quản lý, sử dụng đất nông nghiệp; Việc xây dựng hệ thống thông tin, cơ sở dữ liệu đất đai; đo đạc, lập hồ sơ địa chính, cấp giấy chứng nhận; Về thẩm quyền giải quyết tranh chấp đất đai; Cho ý kiến về các nhóm nội dung còn có ý kiến khác nhau trong dự thảo Luật.
Tại buổi làm việc, các đại biểu đa số nhất trí với Dự thảo Luật Đất đai do Bộ TN&MT xây dựng và cho rằng các quy định của Dự thảo sẽ tháo gỡ, xử lý được các bất cập trong thực tiễn, giải quyết được các xung đột giữa Luật Đất đai với các Luật liên quan. Đồng thời, 21 tỉnh, thành phố đã cho ý kiến các vấn đề còn ý kiến khác nhau của Dự thảo như: Quy hoạch sử dụng đất; thu hồi đất, bồi thường; chế độ sử dụng đất nông nghiệp; hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử dụng đất nông nghiệp; thu tiền sử dụng đất; xác định giá đất; xây dựng cơ sở dữ liệu về đất đai.
Kết luận tại Hội thảo, Thứ trưởng Bộ TN&MT Lê Minh Ngân ghi nhận các ý kiến góp ý của các tỉnh, thành phố khu vực miền Bắc và cho biết, Bộ TN&MT sẽ tiếp thu, tổng hợp trong suốt quá trình xây dựng Luật Đất đai để từ đó tham mưu cho cấc cấp có thẩm quyền trong quá trình xây dựng Luật Đất đai năm sửa đổi để xây Luật Đất đai để thống nhất sự lãnh đạo của Đảng trong xây dựng chính sách, pháp luật và nâng cao hiệu quả công tác quản lý Nhà nước về đất đai vì lợi ích quốc gia, dân tộc đảm bảo sự phát triển của đất nước theo định hướng xã hội chủ nghĩa.
Thứ trưởng Lê Minh Ngân đề nghị Lãnh đạo các địa phương quan tâm chỉ đạo hoàn thành báo cáo góp ý Dự thảo Luật Đất đai và sớm gửi về Bộ để Bộ hoàn thiện trình Chính phủ trong thời gian tới.
