Thời gian qua, một số địa phương, nhất là các thành phố lớn có tình trạng các dự án phát triển nhà ở, người mua nhà ở đã vào ở nhiều năm, nhiều trường hợp đã được cấp Giấy chứng nhận nhưng vẫn còn tình trạng nhiều trường hợp chưa được cấp Giấy chứng nhận, gây bức xúc trong dư luận và có trường hợp được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất nhưng sau đó thu hồi lại giấy chứng nhận gây bức xúc trong dư luận.
Nguyên nhân chính do các dự án có vi phạm pháp luật về nhà ở, xây dựng, đầu tư trong một thời gian dài nhưng không được cơ quan quản lý phát hiện kịp thời dẫn đến tình trạng người mua nhà đã hoàn tất thủ tục ký kết hợp đồng, hoàn thành nghĩa vụ tài chính với chủ đầu tư nhưng do công trình có sai phạm nên chưa thể cấp ngay được Giấy chứng nhận. Các vi phạm chủ yếu như sau:
Xây dựng sai so với thiết kế, quy hoạch được phê duyệt như: xây tăng số tầng; tự ý chia nhỏ căn hộ; chuyển đổi công năng từ mục đích sử dụng khác sang chức năng căn hộ để ở; tự ý điều chỉnh lại quy mô, diện tích nhà vườn, biệt thự hoặc xây sai quy hoạch).
Chưa hoàn thành 100% nghĩa vụ tài chính hoặc chưa bàn giao quỹ nhà tầng 1, quỹ nhà 20%, quỹ nhà 30% theo chính sách của địa phương.
Tự ý chuyển nhượng dự án cho các nhà đầu tư thứ cấp hoặc chuyển giao giữa công ty mẹ, công ty con nhưng chưa hoàn tất thủ tục về đất đai. Theo số liệu báo cáo gần nhất của thành phố Hà Nội thì số lượng căn hộ thuộc các loại hình dự án này có 62.265 căn, trong đó số căn hộ đã được cấp Giấy chứng nhận là 33.204 căn hộ; còn 29.071 căn hộ đang tạm thời chưa được giải quyết việc cấp Giấy chứng nhận.
Pháp luật đất đai đã có quy định cấp Giấy chứng nhận cho người mua nhà có hợp đồng mua bán nhà ở với chủ đầu tư được công chứng, chứng thực theo quy định. Đối với các công trình có vi phạm pháp luật về nhà ở, xây dựng thì Ủy ban nhân dân cấp tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương xử lý theo quy định của pháp luật. Do đó, nhiều dự án buộc phải chờ địa phương tổ chức thanh tra, xử lý rồi mới giải quyết việc cấp Giấy chứng nhận hoặc tổ chức thanh tra, xử lý đồng thời song song với việc cấp Giấy chứng nhận.
Theo quy định của pháp luật về xây dựng, trường hợp có vi phạm pháp luật về xây dựng mà chủ đầu tư bị buộc phải phá dỡ công trình thì không có cơ sở để giải quyết việc cấp Giấy chứng nhận cho người mua nhà.
Giải pháp đã thực hiện thời gian qua: Bộ Tài nguyên và Môi trường đã có nhiều văn bản chỉ đạo, hướng dẫn các địa phương để thực hiện việc cấp Giấy chứng nhận song song với việc thanh tra, kiểm tra, xử lý trách nhiệm của chủ đầu tư theo quy định. Đồng thời, Bộ Tài nguyên và Môi trường tham mưu Chính phủ sửa đổi, bổ sung Nghị định số 102/2014/NĐ-CP của Chính phủ về việc xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai. Tổ chức nhiều đoàn kiểm tra, hướng dẫn tháo gỡ vướng mắc trong công tác cấp giấy chứng nhận nói chung, cấp Giấy chứng nhận cho nhà chung cư.
Đặc biệt, thời gian tới tập trung các giải pháp trọng tâm:
Thứ nhất, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựngtổ chức thanh tra toàn diện tình hình vi phạm pháp luật về xây dựng, nhà ở tại các dự án phát triển nhà ở. Trên cơ sở đó, đề xuất Thủ tướng hình thức, phương án xử lý cụ thể việc vi phạm theo quy định của pháp luật. Đồng thời làm rõ về việc công trình có tồn tại hay không, làm cơ sở cấp Giấy chứng nhận cho người mua nhà đã hoàn thành nghĩa vụ tài chính với chủ đầu tư.
Thứ hai, Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo Bộ Xây dựng, Ủy ban nhân các cấp tăng cường công tác kiểm tra, thanh tra, giám sát việc triển khai thực hiện các dự án đầu tư phát triển nhà ở đảm bảo theo đúng quy định của pháp luật về xây dựng, nhà ở, đất đai để tránh tình trạng vi phạm pháp luật, nhằm ngăn chặn sớm tình trạng này, đảm bảo quyền lợi của người mua nhà.
Thứ ba, Bộ Tài nguyên và Môi trường phối hợp với các bộ, ngành liên quan thanh tra việc sử dụng đất của một số dự án đầu tư để xử lý nghiêm, đồng thời trong quá trình sửa đổi, bổ sung Luật đất đai sẽ nghiên cứu đề xuất sửa đổi quy định của pháp luật theo hướng quy định chặt chẽ trong việc giao đất, cho thuê đất, năng lực của chủ đầu tư thực hiện dự án. Bên cạnh đó tăng cường công tác cải cách thủ hành chính trong giao dịch về đất đai, bất động sản.
Theo monre.gov.vn
