Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội vừa có báo cáo kết quả Chương trình đo kiểm khí thải môtô, xe gắn máy cũ và đề xuất lộ trình kiểm định khí thải nhằm cải thiện chất lượng không khí.
Theo đó, Sở Tài Nguyên và Môi trường Hà Nội đã khảo sát trực tiếp 3.867 chủ xe máy trên địa bàn thành phố. Kết quả cho thấy, có 86% chủ xe máy ủng hộ chính sách kiểm soát khí thải đối với mô tô, xe gắn máy cũ. Mức phí kiểm tra khí thải được nhiều người đồng thuận từ 30.000 đến 50.000 đồng/lần với tần suất một lần/năm.
Việc kiểm soát khí thải xe máy thông qua kiểm tra, bảo dưỡng định kỳ sẽ thu được nhiều lợi ích. Trong đó, về mặt kinh tế - xã hội, chính sách này không làm phát sinh chi phí cho người dân do chi phí từ việc tiết kiệm nhiên liệu có thể bù đắp cho chi phí kiểm tra và bảo dưỡng xe và tạo thêm việc làm cho người lao động từ hoạt động kiểm tra và bảo dưỡng xe máy.
Về mặt môi trường, chính sách này giúp giảm 35,55% tổng lượng CO, 40% tổng lượng HC phát thải. Hơn nữa, chính sách còn giảm gánh nặng ngân sách từ các dịch vụ y tế cho việc khắc phục hậu quả do tác động của ô nhiễm không khí và từ đó nâng cao chất lượng cuộc sống...
Sở Tài nguyên và Môi trường Hà Nội cũng đề xuất lộ trình thực hiện theo từng giai đoạn. Theo đó, năm 2023, các đơn vị chức năng của thành phố sẽ xây dựng khung pháp lý và ban hành kế hoạch kiểm soát khí thải xe máy; nghiên cứu phân vùng bảo vệ môi trường không khí và hạn chế xe máy.
Giai đoạn 2024-2025, thành phố tổ chức thí điểm kiểm định hàng năm với xe máy từ 5 năm sử dụng trở lên, có thể nghiên cứu dán tem để phân biệt. Giai đoạn này cũng bắt đầu áp dụng phân vùng khu vực theo tiêu chuẩn khí thải.
Từ năm 2026 trở đi sẽ thực thi toàn phần. Những xe 3-5 năm sử dụng trở lên phải kiểm định khí thải định kỳ, đồng thời hạn chế các xe không đạt tiêu chuẩn khí thải tại khu vực đã phân vùng. Thành phố sẽ nghiên cứu áp dụng thu phí khí thải cho các khu vực theo phân vùng bảo vệ. Hà Nội cũng sẽ xây dựng hệ thống kiểm soát khí thải xe máy bao gồm 170 trạm kiểm định cố định và lưu động; đầu tư hệ thống camera giao thông để phát hiện xe xả khói đen.
Theo Sở Tài nguyên và Môi trường, tùy từng giai đoạn, có thể điều chỉnh nội dung của kịch bản. Chẳng hạn trong giai đoạn đầu, khi người dân chưa làm quen với kiểm định khí thải xe máy định kỳ, có thể chỉ kiểm soát theo đối tượng; sau một thời gian sẽ kết hợp kiểm soát theo cả đối tượng và khu vực; khi các điều kiện về hạ tầng, giao thông công cộng bảo đảm sẽ nghiên cứu kết hợp cả thu phí khí thải xe máy.
Với những xe không đạt tiêu chuẩn khí thải, đã cũ nát..., thành phố có chính sách hỗ trợ chủ xe phải thu hồi từ các nguồn ngân sách, xã hội hóa, hỗ trợ của doanh nghiệp để chuyển đổi phương tiện không đạt tiêu chuẩn khí thải hoặc chuyển đổi sinh kế.
Theo thống kê của Sở Giao thông - Vận tải Hà Nội, đến tháng 7-2022, trên địa bàn thành phố có hơn 7,6 triệu phương tiện, trong đó hơn 1 triệu xe ôtô, gần 6,5 triệu môtô các loại, khoảng 180.000 xe máy điện. Con số này chưa bao gồm phương tiện của các địa phương khác lưu thông qua thành phố...
