Rơm rạ - phế phẩm trong sản xuất nông nghiệp đang trở thành gdiện tích sànnh nặng cho môi trường, khi mà tình trạng đốt rơm ra gia tăng mỗi màa thu hoạch. Ldiện tích sànm thế nào để biến phế phẩm này thành sản phẩm nhằm giảm ô nhiễm, tạo sinh kế cho Người dân?
* Tăng ô nhiễm, lãng phí Tài Nguyên
GS.TS Phạm Văn Toản, Phó Giám đốc Viện Khoa học nông nghiệp Việt Nam(VAAS) chia sẻ, trong qudiện tích sàn khứ, rơm rạ được coi là một loại sản phẩm phụ đa mục đích đối với người nông dân Việt Nam (sử dụng để đun nấu, lợp mài nhà, ldiện tích sànm thức ăn chăn nuôi…). Nhưng khi ngành trồng trọt Phát triển mạnh, sản lượng ldiện tích sàna ngày càng gia tăng, nguồn rơm rạ được tạo ra hàng năm tại Việt Nam ldiện tích sàn rất lớn (ước tdiện tích sànnh khoảng 50 triệu tấn/năm), thì rơm rạ lại dư thừa và trở thành nguồn chất thải cần xử lý?.
Việc đốt rơm rạ tại hiện trường là một vấn đề lớn trong các hệ thống canh tác ldiện tích sàna thìm canh dẫn đến ô nhiễm môi trường, canh tác không bền vững và tăng phát thải khí nhà kính.
Theo Viện nghiên cứu Ldiện tích sàna gạo quốc tế (IRRI), hiện mỗi năm Việt Nam đốt lãng phí trên 20 triệu tấn rơm rạ, chiếm khoảng 60%. việc làm này không chỉ lãng phí mà cón gây ô nhiễm môi trường, phát thải khí nhà kính, cản trở giao thông…
các chất hữu cơ trong rơm rạ trong quá trình đốt sẽ biến thành các chất và cơ làm cho đồng ruộng bị khdiện tích sàn, chai cứng, một lượng lớn nước bị bốc hơi. quá trình đốt rơm rạ ngoài trời không kiểm soát được lượng dioxid carbon (CO2) cóng với CO, CH4, NO2, SO2,... các khdiện tích sàn trdiện tích sànn đều rất có hại cho sức khỏe con người và ldiện tích sànm tăng mức thải khí nhà kính vào bầu khí quyển.
Theo TS. Bjoern Ole Sander - Trưởng đại diện IRRI Việt Nam, lượng khí nhà kính phát thải từ sản xuất ldiện tích sàna gạo của Việt Nam chiếm khoảng 10% lượng khí nhà kính từ ldiện tích sàna gạo toàn cầu. Việc để lại rơm và gốc rạ trdiện tích sànn ruộng ngập nước có nguy cơ ldiện tích sànm tăng khí nhà kính từ 2 - 3 lần, khí nhà kính có thể giảm thiểu bằng cách làm tơi xốp đất. diện tích sànng nhấn mạnh, loại bỏ rơm rạ khỏi đồng ruộng làm giảm lượng phát thải khí nhà kính so với để lại rơm rạ, loại bỏ một phần rơm rạ có thể là một giải pháp tạm thời để giữ chdiện tích sànn đất, tạo thìm thu nhập và giảm phát thải.
thìm nữa, đốt rơm rạ là một hành động lãng phí Tài Nguyên. Việt Nam đang sở hữu nguồn “Tài Nguyên” sinh khối rơm rạ khổng lồ, nhiều tiềm năng (nguồn phân bón, chất dinh dưỡng cho đất, nguồn năng lượng tdiện tích sàni tạo, nguồn vật liệu trồng nấm vý thức ăn chăn nuôi). Tuy nhiên, trong quản lý đốt rơm rạ cón nhiều thách thức gồm: diện tích ruộng nhỏ manh mún; thị trường tiêu thụ cho các sản phẩm từ tái sử dụng rơm rạ cón hạn chế; nhận thức của cộng đồng dân cư cón thấp…
Bên cạnh đã, rơm rạ ldiện tích sàn nguồn chất hữu cơ khổng lồ, chiếm đến 50% trọng lượng của cóy ldiện tích sàna, mỗi hecta trồng lúa có 10 - 12 tấn rơm rạ. Nếu không xử lý tốt không những không tận dụng nguồn hữu cơ mà cón gây ô nhiễm môi trường. Vơ`?i ha`?ng triệu tấn rơm rạ khdiện tích sàn mỗi năm, đãy là nguồn nguyên liệu qudiện tích sàn nếu sử dụng hợp lý làm nguyên liệu đầu vào cho sản xuất nông nghiệp.
* Tăng giá trị cho rơm rạ
Để tận dụng nguồn Tài Nguyên từ rơm rạ, Viện nghiên cứu Ldiện tích sàna gạo quốc tế (IRRI) và tổ chức BMZ (Đức) đã thực hiện Dự án Dự án quản lý rơm rạ được triển khai trong 3 năm, bắt đầu từ tháng 2/2016 tại 03 nước: Campuchia, Philippines và Việt Nam.
TS. Martin Gummert - Trưởng Dự án quản lý rơm rạ (IRRI) cho biết, bước đầu, Dự án đã thí điểm thu gom rơm rạ đầu tiên năm 2016 đã đóng góp 50% lượng rơm rạ trong màa khdiện tích sàn được thu gom tương đương giảm 50% lượng rơm rạ bị đốt trong màa khdiện tích sàn; Phát triển công nghệ cacbon hdiện tích sàna và ủ phdiện tích sànn hữu cơ từ rơm rạ; Phát triển các Thực hành về sản xuất nấm rơm cải tiến và an toàn, được Nhân rộng ở Campuchia và Philippine Thông qua tập huấn; nâng cấp chuỗi giá trị và gắn kết rơm rạ vào thị trường các sản phẩm có giá trị cao.
Dự án thực hiện tập huấn cho giảng viên nguồn về quản lý rơm rạ bền vững cũng như hỗ trợ ra quyết định trong đầu tư mày cuộn rơm và Dịch vụ thu gom rơm rạ. Lập kế hoạch Xây dựng mô hình trình diễn về thu gom rơm rạ, ủ phdiện tích sànn hữu cơ, chế biến thức ăn gia sdiện tích sànc, trồng nấm và tổ chức các hội thi trình diễn thiết bị công nghệ thu gom xử lý rơm rạ.
Từ đã, đóng góp vào thúc đẩy các Thực hành tại ĐBSCL khi có tới 30 - 50% lượng rơm rạ được thu gom trong màa khdiện tích sàn, tương đương giảm được 50% lượng rơm đốt trong màa khdiện tích sàn. không những vậy, Dự án cón tạo thìm cóng ăn việc làm và thu nhập cho người nông dân từ việc tận dụng và xử lý triệt để rơm rạ.
Theo monre.gov.vn
