Khí tượng Thủy văn Việt Nam vì sự phát triển bền vững và góp phần xây dựng, bảo vệ Tổ quốc

06/10/2022
Xem cỡ chữ - + Đọc bài viết

Sáng 3/10, tại Hà Nội, Tổng cục Khí tượng Thủy văn tổ chức buổi gặp mặt nhân dịp 77 năm ngày truyền thống Ngành Khí tượng Thủy văn. Tại buổi gặp mặt, các đại biểu tham dự đã cùng chung tay quyên góp, ủng hộ đồng bào miền Trung khắc phục hậu quả mưa lũ.

Tham dự Chương trình gặp mặt có đồng chí Nguyễn Công Thành, Nguyên Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường, đồng chí Nguyễn Đức Ngữ, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV, lãnh đạo Ngành Khí tượng Thủy văn qua các thời kỳ. Lễ gặp mặt có sự tham dự của Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV Trần Hồng Thái, các Phó Tổng cục trưởng Tổng cục KTTV; đại diện của Ban Chỉ đạo Quốc gia về Phòng chống thiên tai; Tổng cục Thủy lợi; Ủy ban Quốc gia Ứng phó sự cố thiên tai và Tìm kiếm Cứu nạn; Bộ Tư lệnh Bộ đội biên phòng; Tập đoàn điện lực EVN; Hội Khí tượng Thủy văn Việt Nam; Viện Khoa học KTTV và Biến đổi khí hậu; Trường Đại học Tài nguyên Môi trường Hà Nội; Trung tâm Truyền hình Thời tiết và Cảnh báo Thiên tai; Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Tổng cục KTTV. Hội nghị được trực tuyến tới các Đài KTTV khu vực, đài KTTV tỉnh, các trạm KTTV trên toàn quốc với gần 500 điểm cầu trực tuyến.

“Chương trình gặp mặt nhân 77 năm Ngày truyền thống ngành KTTV Việt Nam” thông qua hình thức trực tiếp và trực tuyến nhằm cùng nhau ôn lại truyền thống tốt đẹp, vẻ vang của Ngành qua từng thời kỳ, những thành tựu to lớn của Ngành đồng thời chia sẻ thông tin, kinh nghiệm của Nghề khí tượng thủy văn.

Phát biểu khai mạc, Tổng Cục trưởng Tổng cục Khí tượng Thủy văn Trần Hồng Thái cho biết: Trong những năm qua, ngành KTTV phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức lớn, nhất là tình hình thiên tai diễn biến bất thường do tác động của biến đổi khí hậu, sự phát triển của kinh tế xã hội, song dưới sự lãnh đạo của Đảng, sự điều hành của Chính phủ, của Bộ Tài nguyên và Môi trường và với quyết tâm phấn đấu, quyết tâm, phát huy những thành quả đạt được qua các thời kỳ, ngành KTTV Việt Nam đã đạt được nhiều kết quả rất quan trọng.

Lần đầu tiên trong lịch sử hoạt động, ngành được Ban Bí thư Trung ương Đảng ban hành Chỉ thị đề cập toàn diện các nội dung về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với công tác KTTV, đáp ứng yêu cầu xây dựng và bảo vệ Tổ quốc; Thủ tướng Chính phủ ban hành Chiến lược phát triển ngành KTTV giai đoạn mới, giai đoạn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đây là nền tảng, kim chỉ nam định hướng cho ngành tiếp tục phát triển trong giai đoạn tiếp theo.

Mạng lưới quan trắc KTTV được nâng cấp, bổ sung theo hướng tự động, hiện đại: Trong những năm gần đây, mạng lưới quan trắc KTTV đã từng bước được đầu tư nâng cấp hiện đại, đồng bộ, chuyển dần từ đo thủ công sang tự động, đan dày các trạm quan trắc ở vùng núi, vùng sâu, khu vực có rủi ro thiên tai cao, phát huy được vai trò trong việc đảm bảo cung cấp số liệu phục vụ kịp thời cho công tác giám sát các hiện tượng KTTV, phục vụ tốt cho công tác phòng, chống thiên tai. Đến nay, mạng lưới quan trắc quốc gia đã có 284 trạm khí tượng bề mặt; 29 trạm khí tượng nông nghiệp; 14 trạm bức xạ; gần 2.000 trạm đo mưa tự động; 359 trạm thủy văn; 27 trạm khí tượng hải văn; có 180 trạm/điểm đo môi trường; mạng lưới trạm khí tượng cao không gồm có: 06 trạm thám không vô tuyến, 08 trạm đo gió trên cao bằng máy kinh vĩ quang học, 03 trạm đo tổng lượng Ôzôn - Bức xạ cực tím và 10 trạm ra đa thời tiết trải khắp mọi miền đất nước, 18 trạm định vị sét.

Hệ thống quản trị dữ liệu tập trung và hệ thống tính toán hiệu năng cao được xây dựng và vận hành: Trung tâm dữ liệu (Data center) được đầu tư xây dựng đã đạt gần tới tiêu chuẩn quốc tế, đảm bảo hoạt động ổn định hạ tầng công nghệ thông tin bao gồm mạng máy tính, các máy chủ nghiệp vụ, hệ thống tính toán hiệu năng cao HPC, cơ sở dữ liệu hiện đại, các phần mềm nghiệp vụ xử lý, lưu trữ và chia sẻ toàn bộ số liệu KTTV trong nước và quốc tế. Thông qua hệ thống này, toàn bộ hoạt động nghiệp vụ KTTV được tích hợp, tập trung, thống nhất xử lý, lưu trữ, khai thác trong toàn hệ thống dự báo, cảnh báo phục vụ công tác điều hành, chỉ đạo về phòng chống thiên. 

Ứng dụng dự báo số, đồng hóa số liệu địa phương để khai thác tối đa mạng lưới trạm quan trắc được đầu tư: Đến nay, các hệ thống mô hình dự báo thời tiết số trị của Việt Nam đã được hiện đại hóa với hệ thống đồng hoá số liệu địa phương cho mô hình khu vực độ phân giải cao (hiện nay, mức độ chi tiết đã đạt đến 3 km và trong tương lai gần sẽ đạt mức 1-2 km) cho phép nâng cao chất lượng dự báo mưa lớn, mưa cực trị, qua đó tiếp tục nâng cao năng lực cảnh báo các hệ quả liên quan như ngập lụt, lũ, lũ quét và sạt lở đất ở Việt Nam. Đồng thời đã tận dụng tối đa các nguồn số liệu có chất lượng cao đã được đầu tư (số liệu dự báo của Trung tâm Dự báo hạn vừa Châu Âu) để làm tiền đề cho các bài toán chi tiết hóa đối với dự báo hạn vừa đến hạn tháng và tăng cường chất lượng dự báo quỹ đạo và cường độ bão khu vực Biển Đông.

Nâng cao chất lượng, đa dạng hóa thông tin dự báo, cảnh báo KTTV: Mở rộng thời hạn dự báo thời tiết, cảnh báo sớm thiên tai tới 10 ngày; nội dung và hình thức bản tin đã có nhiều thay đổi, tập trung cung cấp các thông tin dự báo ở quy mô chi tiết hơn (cấp huyện, cấp xã) và thời gian dài hơn; hướng tới phục vụ đa mục tiêu, từng bước triển khai bản tin dự báo tác động, cảnh báo rủi ro theo yêu cầu của thực tiễn công tác phòng chống thiên tai. Các thông tin dự báo, cảnh báo được thực hiện kết nối, chuyển tải nhanh chóng, chính xác trong mọi thời điểm, tình huống thiên tai đến với đội ngũ phóng viên chuyên trách về KTTV và Phòng chống thiên tai của các báo, đài, tạp chí, trang thông tin và các phương tiện truyền thông đại chúng ở Trung ương và Hà Nội.

Khẳng định vị thế trên trường quốc tế, đóng vai trò là Trung tâm hỗ trợ khu vực Đông Nam Á của Tổ chức Khí tượng thế giới trong cảnh báo thời tiết nguy hiểm và Trung tâm hỗ trợ cảnh báo lũ quét khu vực Đông Nam Á: Trong những năm qua, công tác hợp tác quốc tế của ngành KTTV không ngừng được tăng cường và phát triển góp phần không nhỏ trong công cuộc hiện đại hóa ngành KTTV và bảo vệ chủ quyền đất nước. Các hoạt động hợp tác quốc tế song phương và đa phương nhanh chóng được chuyển đổi từ bị động sang chủ động.

 

Tại buổi gặp mặt các đại biểu đã cùng chia sẻ những kỷ niệm, kinh nghiệm trên chặng đường phát triển của ngành KTTV từ các đại biểu ở điểm cầu Tổng cục KTTV đến những điểm cầu tại các trạm KTTV. Buổi lễ được nghe những tâm sự, chia sẻ của Bà Lê Thị Thủy Trưởng Trạm Khí tượng Trà Mi một huyện vùng đặc biệt khó khăn của tỉnh Quảng Nam, vượt qua mọi khó khăn, các cán bộ của Trạm đã hoàn thành nhiệm vụ công tác.

Tiếp nối lịch sử 77 năm vẻ vang ngành Khí tượng Thủy văn tiếp tục phát huy truyền thống đoàn kết, tinh thần đổi mới, sáng tạo; ra sức cống hiến trí tuệ, sức lực, chung sức, đồng lòng vượt qua mọi khó khăn, gian khổ, hiểm nguy để hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và Nhân dân tin tưởng giao phó với khẩu hiệu hành động: “Thống nhất - Chính xác - Liên tục - Tin cậy - Kịp thời”.