Thực hiện thanh tra, kiểm tra, giám sát đất đai và giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai

09/11/2020
Xem cỡ chữ - + Đọc bài viết

Trong giai đoạn từ năm 2015-2019, toàn Ngành Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành hơn 2.320 cuộc thanh tra, kiểm tra, qua đó đã phát hiện kiến nghị xử lý thu hồi diện tích 22.362 ha đất; riêng trong năm 2018, toàn Ngành đã tiến hành thanh tra, xử lý thu hồi 695 ha đất, xử phạt vi phạm hành chính 116 tỷ đồng.
Về công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý vi phạm trong lĩnh vực đất đaiĐể tăng cường, chấn chỉnh vi phạm pháp luật về đất đai, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã trình Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1675/QĐ-TTg ngày 29 tháng 8 năm 2016 phê duyệt đề án “Tăng cường xử lý vi phạm về quản lý, sử dụng đất đai giai đoạn đến năm 2020”, theo đó hàng năm  Bộ Tài nguyên và Môi trường và Ủy ban nhân dân các địa phương phải tổ chức thanh tra theo từng chuyên đề và giao rõ số lượng các đối tượng phải thực hiện thanh tra cho từng đơn vị.
Trong giai đoạn từ năm 2015-2019, toàn Ngành Tài nguyên và Môi trường đã tiến hành hơn 2.320 cuộc thanh tra, kiểm tra, qua đó đã phát hiện kiến nghị xử lý thu hồi diện tích 22.362 ha đất; riêng trong năm 2018, toàn Ngành đã tiến hành thanh tra, xử lý thu hồi 695 ha đất, xử phạt vi phạm hành chính 116 tỷ đồng.
Thông qua hoạt động thanh tra đã phát hiện và đề xuất, kiến nghị xử lý nhiều sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai của các tổ chức được nhà nước giao đất, cho thuê đất, nhất là các dự án phát triển nhà ở; việc sử dụng đất của các nông, lâm trường; việc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất; việc chấp hành pháp luật đất đai trong quản lý đất đai cấp huyện, xã; việc thực hiện thủ tục hành chính; việc quản lý, sử dụng đất tại các khu công nghiệp, cụm công nghiệp, khu kinh tế; việc quản lý, sử dụng đất đai đối với các cơ sở sản xuất kinh doanh ngoài khu công nghiệp, cụm công nghiệp…
Từ thực tiễn thực hiện thanh tra, đã có nhiều đề xuất về sửa đổi, bổ sung các quy định liên quan đến thanh tra, kiểm tra chuyên ngành về đất đai; các quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai; quy định về phát hiện, xử lý các sai phạm về đất đai và hoàn chỉnh các quy định về giải quyết tranh chấp trong lĩnh vực đất đai theo hướng xử lý nghiêm và kịp thời các sai phạm trong quản lý, sử dụng đất đai; nâng cao hiệu lực trong quản lý nhà nước và hiệu quả trong quản lý, sử dụng đất đai.
Đối với công tác giải quyết khiếu nại, tố cáo, tranh chấp về đất đai
Từ năm 2014 đến 2018, cả nước phát sinh trong 342.710 đơn khiếu nại với 156.071 vụ việc thuộc thẩm quyền giải quyết của các cơ quan hành chính nhà nước , trong đó đã giải quyết 128.646 vụ việc (đạt 82,43%). Qua giải quyết khiếu nại, các cơ quan hành chính nhà nước đã kiến nghị thu hồi cho nhà nước, trả lại cho tập thể, công dân 1.398 tỷ đồng, 772 ha đất; kiến nghị xử lý vi phạm hành chính 1.538 người (đã xử lý 1.180 người), chuyển cơ quan điều tra 40 vụ, 36 đối tượng.
Số lượng đơn thư  khiếu nại, tố cáo  ngành tài nguyên và môi trường tiếp nhận đã có xu hướng giảm qua từng năm (năm 2014 là 14.260 đơn, năm 2015 là 13.510 đơn, năm 2016 là 12.673 đơn, năm 2017 là 13.918 đơn, năm 2018 là 13.022 đơn và năm 2019 là 3.542 đơn). Trong đó, số lượng đơn thư  Bộ Tài nguyên và Môi trường tiếp nhận (năm 2014 nhận 4.021 lượt đơn, năm 2015 nhận 3.373 lượt đơn, năm 2016 nhận 3.579 lượt đơn, năm 2017 nhận 3.235 lượt đơn, năm 2018 nhận 3.059 lượt đơn và năm 2019 nhận 1.844 lượt đơn (trước năm 2014, mỗi năm Bộ Bộ Tài nguyên và Môi trường nhận được 6.000 - 10.000 đơn). Các vụ việc  đông người, phức tạp, kéo dài chủ yếu phát sinh trước khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực.
Nhìn chung, từ khi Luật Đất đai năm 2013 có hiệu lực đến nay, tình hình đơn thư khiếu nại về đất đai giảm giảm 38%; số vụ việc thuộc thẩm quyền của cơ quan hành chính nhà nước giảm 58% so với giai đoạn trước (từ 2009 đến năm 2013) nhưng vẫn chiếm tỉ lệ cao trong tổng số đơn thư khiếu nại (trên 60%). Nội dung chủ yếu khiếu nại về giá đất, phương án bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất; khiếu nại đòi lại đất cũ đã qua các thời kỳ thực hiện chính sách cải tạo nông nghiệp, cho thuê, cho mượn… Gần đây phát sinh một số khiếu nại liên quan đến cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước, chuyển đổi tài sản công, cải tạo chung cư cũ, quy hoạch đất ở nhưng không thành đơn vị ở.