Dương Thanh Trung thanhtrung513@gmail.com
Năm 2004, có 40 hộ gia đình trong phạm vi quy hoạch đã chấp nhận tiền bồi thường, hỗ trợ và bàn giao mặt bằng cho đơn vị thi công và đông thời di dời lên khu tái định cư xây dựng nhà ở để ổn đinh cuộc sống. tuy nhiên hơn 10 năm qua , các hộ gia đình vần chưa được cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất với lý do: tại thời điểm thu hồi đất các hộ gia đình thuộc diện di dời chưa được liệt kê lập và phê duyệt phương án bố trí tái định cư theo từng đối tượng cụ thể, và chưa có giá từng thửa đất tái định cư để tính tiền sử dụng đất khi nhân dân di dời theo hình thức đất đổi đất. Vậy với việc giao đất, cấp giấy chứng nhân quyền sử dung đất nếu căn cứ theo giá đất hiện nay để tính tiền sử dụng đất sẻ gây thiệt thòi và ảnh hướng lớn đến quyền lợi của nhân dân bị thu hồi. vậy khi xã trình ủy ban huyện để xin giá đất tại thời điểm năm 2004 để thực hiện bố trí giao đất thì có được không. căn cứ nghị định thông tư nào?
Phòng Kinh tế đất trả lời: Tại Điều 34 Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ Về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất quy định:
“Điều 34. Bố trí tái định cư
1. Cơ quan (tổ chức) được ủy ban nhân dân cấp tỉnh giao trách nhiệm bố trí tái định cư phải thông báo cho từng hộ gia đình bị thu hồi đất, phải di chuyển chỗ ở về dự kiến phương án bố trí tái định cư và niêm yết công khai phương án này tại trụ sở của đơn vị, tại trụ sở ủy ban nhân dân cấp xã nơi có đất bị thu hồi và tại nơi tái định cư trong thời gian 20 ngày trước khi cơ quan nhà nước có thẩm quyền phê duyệt phương án bố trí tái định cư; nội dung thông báo gồm:
a) Địa điểm, quy mô quỹ đất, quỹ nhà tái định cư, thiết kế, diện tích từng lô đất, căn hộ, giá đất, giá nhà tái định cư;
b) Dự kiến bố trí các hộ vào tái định cư.
2. Ưu tiên tái định cư tại chỗ cho người bị thu hồi đất tại nơi có dự án tái định cư, ưu tiên vị trí thuận lợi cho các hộ sớm thực hiện giải phóng mặt bằng, hộ có vị trí thuận lợi tại nơi ở cũ, hộ gia đình chính sách.
3. Tạo điều kiện cho các hộ vào khu tái định cư được xem cụ thể khu tái định cư và thảo luận công khai về dự kiến bố trí quy định tại khoản 1 Điều này”.
Tại mục 1 phần V Thông tư số 116/2004/TT-BTC ngày 07/12/2004 của Bộ Tài chính Hướng dẫn thực hiện Nghị định số 197/2004/NĐ-CP ngày 03/12/2004 của Chính phủ về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đấtquy định:
1. Bố trí tái định cư quy định tại Điều 34 Nghị định số 197/2004/NĐ-CP; một số khoản của điều này được hướng dẫn cụ thể như sau:
1.1. Công khai phương án bố trí tái định cư; tạo điều kiện cho các hộ tái định cư được xem nơi tái định cư của mình và thảo luận công khai về dự kiến bố trí các hộ vào tái định cư.
1.2. Diện tích giao đất ở mới tại nơi tái định cư cho các hộ gia đình, cá nhân không vượt quá hạn mức giao đất ở mới do địa phương quy định.
1.3. Giá đất tính thu tiền sử dụng đất tại nơi tái định cư do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định theo quy định của Chính phủ về phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất. Giá bán nhà tái định cư do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định trên cơ sở đơn giá xây dựng và thực tế tại địa phương. Giá cho thuê nhà do Uỷ ban nhân dân cấp tỉnh quyết định cho phù với thực tế tại địa phương.
Hộ gia đình, cá nhân được giao đất, mua nhà, thuê nhà tại nơi tái định cư phải nộp tiền sử dụng đất, tiền mua nhà, tiền thuê nhà theo quy định của pháp luật và được trừ vào tiền bồi thường, hỗ trợ, nếu có chênh lệch thì thực hiện thanh toán bằng tiền phần chênh lệch đó theo quy định.
1.4. Tổ chức được giao nhiệm vụ quản lý khu tái định cư và bố trí tái định cư có trách nhiệm thu tiền sử dụng đất, tiền mua nhà của người được bố trí tái định cư.
Theo quy định trên: Phương án bố trí tái định cư được lập, công khai, thẩm định trước khi thực hiện bố trí tái định cư; Giá đất thu tiền sử dụng đất tái định cư được UBND cấp tỉnh quyết định theo quy định của Chính phủ về phương pháp xác định giá đất và khung giá các loại đất và được trừ bào tiền bồi thường, hỗ trợ, nếu có chênh lệch thì thực hiện thành toán bằng tiền phần chênh lệch đó theo quy định.
Tuy nhiên, theo phản ánh của Ông, tại thời điểm thu hồi đất các hộ gia đình thuộc diện di dời chưa được liệt kê lập và phê duyệt phương án bố trí tái định cư theo từng đối tượng cụ thể thì chưa đủ căn cứ để xác định định nghĩa vụ tài chính tại thời điểm năm 2004.
Để có căn cứ xác định nghĩa vụ tài chính, cấp giấy chứng nhận cho các hộ gia đình, Sở Tài nguyên và Môi trường đề nghị Ông và các hộ gia đình liên hệ với UBND cấp huyện nơi có đất để được kiểm tra, rà soát về Phương án bồi thường, tái định cư. Trường hợp chưa được phê duyệt phương án bồi thường, tái định cư thì việc xác định nghĩa vụ tài chính được xác định tại thời điểm công nhận quyền sử dụng đất theo quy định tại Khoản 3 Điều 108 Luật Đất đai 2013.